art 109 ust 1 ustawy o vat

dostawa towarów, o których mowa w art. 120 ust. 1, w wyniku której ma miejsce wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na terytorium kraju, jest dokonywana przez organizatora aukcji (licytacji) oraz do dostawy tej zastosowano szczególne zasady opodatkowania podatkiem od wartości dodanej obowiązujące w państwie członkowskim rozpoczęcia Zwolnienie z VAT ze względu na rodzaj prowadzonej działalności określa art. 43 ust 1 ustawy o VAT (stan na dzień 1.01.2014 rok). Należy pamiętać że obecne prawo wymaga aby podstawa zwolnienia z VAT znalazła się na fakturze. Podstawa zwolnienia z VAT - zwolnienie przedmiotowe ze względu na rodzaj wykonywanej działalności "Art. 43 Od 1 października 2021 r. będzie można to zrobić do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniesiony został pierwszy wydatek związany z pojazdem, nie później niż w dniu przesłania ewidencji (o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT), czyli de facto części ewidencyjnej JPK_V7M lub JPK_V7K (zmiana dotyczy Skorzystaj z usług doświadczonych prawników. Art. 138. pod. tow. i usł. - Ustawa o podatku od towarów i usług - 1. Podatnik wymieniony w art. 15, do którego ma zastosowanie procedura uproszczona, jest obowiązany, oprócz danych określonych w art. 109 ust. 3, podać w prowadzonej Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych Schrot Und Korn Er Sucht Sie. Ewidencjonowanie sprzedaży to jeden z obowiązków należących zarówno do podatników czynnych VAT, jak i podmiotów zwolnionych z VAT. Co ważne, zarówno czynni podatnicy VAT, jak i podmioty zwolnione od podatku od towarów i usług są zobligowani do prowadzenia stosownych ewidencji. Jak ewidencjonować sprzedaż? Jakie dane powinna zawierać ewidencja? Czy sposób ewidencji jest zależny od innych obowiązków nałożonych przez ustawę? Odpowiedzi na te pytania udzielamy poniżej. Ewidencjonowanie sprzedaży przez czynnego podatnika VAT - rejestry sprzedaży VAT Czynny podatnik VAT jest zobligowany do prowadzenia dwóch rejestrów - sprzedaży oraz zakupu - dla celów rozliczenia podatku od towarów i usług. Dane z tych rejestrów stanowią podstawę do wykazania odpowiednich kwot w deklaracjach rozliczeniowych VAT. Rejestry VAT powinny zawierać zakres danych określonych w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT: kwoty określone w art. 90 ustawy o VAT (sprzedaż mieszana), dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, art. 130d, art. 134 oraz art. 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej. Rejestry VAT mogą być rozbudowane o dodatkowe informacje, jednak wymogiem jest to, aby zawierały co najmniej informacje przedstawione powyżej. Podstawę zapisu w rejestrze sprzedaży VAT stanowią faktury sprzedaży, ewidencje sprzedaży bezrachunkowej, raporty z kasy fiskalnej, o których więcej w kolejnych punktach. Faktury VAT w rejestrze sprzedaży VAT Jeżeli czynny podatnik VAT dokonuje sprzedaży opodatkowanej, jest zobligowany do wykazania podatku VAT należnego bez względu na to, kto jest nabywcą (wyjątkiem jest sprzedaż zwolniona przedmiotowo z VAT - w jej przypadku wystarczy podanie podstawy, czyli wartości netto). Każdą sprzedaż, dokonywaną na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, podatnik powinien udokumentować fakturą. Ważne! Faktura każdorazowo stanowi podstawę do wykazania podatku VAT należnego w rejestrze. Co do zasady bowiem w przypadku faktur wystawionych do paragonu podatnik wykazuje podatek na podstawie raportu z kasy fiskalnej. Aby nie doszło do zdublowania VAT-u należnego, faktur do paragonu się wówczas nie księguje. Przykład 1. Przedsiębiorca, będący czynnym podatnikiem VAT, 15 listopada 2015 r. wykonał usługę na rzecz firmy XYZ i zafakturował ją, wystawiając fakturę o numerze 20/2015. Zapłatę otrzymał 1 grudnia: wartość netto: 500 zł, VAT 23%: 115 zł, wartość brutto: 615 zł. Jak wykazać fakturę w rejestrze sprzedaży VAT? Lp. Data Numer dokumentu Kontrahent Opis Stawka Wartość netto [PLN] Kwota VAT [PLN] 1. 15-11-2015 20/2015 Firma XYZ sprzedaż usługi 23% 500 115 Ważne! W rejestrze sprzedaży VAT czynny podatnik VAT poza samą sprzedażą wykazuje także transakcje zagraniczne, np. import usług oraz WNT, w których jako nabywca zobowiązany jest do naliczenia podatku. Raport z kasy fiskalnej w rejestrze sprzedaży VAT Dokonując sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, przedsiębiorca powinien pamiętać o obowiązku ujmowania jej na kasie fiskalnej. Przy czym należy pamiętać, że ustawodawca w zakresie tym przewidział szereg zwolnień (np. ze względu na limit, sprzedaż wysyłkowa itd.), o których więcej w artykule: Kasa fiskalna. Podmioty, które ze zwolnienia z kasy nie mogą skorzystać, są zobligowane do drukowania raportów dobowych oraz miesięcznych. To właśnie one stanowią podstawę zapisów w rejestrze sprzedaży VAT. Podatnik sam decyduje o tym, czy podstawę do zapisów będą stanowiły raporty dobowe (powinien je ujmować na koniec dnia) lub raporty miesięczne (powinien je ujmować na koniec miesiąca). Przykład 2. Przedsiębiorca, posiadający kasę fiskalną, na koniec dnia 25 października 2015 r. wydrukował raport dobowy: sprzedaż opodatkowana stawką 23%: wartość netto: 100 zł VAT: 23 zł wartość brutto: 123 zł sprzedaż opodatkowana stawką 8%: wartość netto: 69 zł VAT: 5,52 zł wartość brutto: 74,52 zł Ewidencji sprzedaży ujętej na kasie dokonuje na koniec każdego dnia. Jak wykazać raport dobowy z kasy fiskalnej w rejestrze sprzedaży VAT? Lp. Data Numer dokumentu Kontrahent Opis Stawka Wartość netto [PLN] Kwota VAT [PLN] 1. 25-10-2015 ŁRO 25/10/2015 - sprzedaż towarów 23% 100 23,00 2. 25-10-2015 ŁRO 25/10/2015 - sprzedaż towarów 8% 69 5,52 Ewidencja sprzedaży bezrachunkowej w rejestrze sprzedaży VAT Podmioty, które korzystają ze zwolnienia z kasy fiskalnej sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności oraz rolników ryczałtowych powinny ujmować w ewidencji sprzedaży bezrachunkowej. Na jej podstawie na koniec każdego dnia dokonuje się wykazania podatku należnego. Co ważne, ewidencja sprzedaży bezrachunkowej powinna mieć postać zbroszurowaną i zawierać: numer kolejny wpisu, datę uzyskania przychodu nieudokumentowanego fakturami/rachunkami, kwotę przychodu. Ponadto w przypadku czynnych podatników VAT ewidencja sprzedaży bezrachunkowej powinna dodatkowo wyróżniać poszczególne stawki podatku od towarów i usług, tak by możliwe było na jej podstawie właściwe wyliczenie podatku VAT. Skutki nieprowadzenia rejestrów VAT przez czynnych podatników VAT Konsekwencje nieprowadzenia rejestrów VAT zostały jasno określone w art. 60 Kodeksu karnego skarbowego: § 1. Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. § 2. Kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje księgi w miejscu wykonywania działalności lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, przedstawicielstwo lub oddział, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi - w miejscu określonym w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez kierownika jednostki, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. § 3. Karze określonej w § 2 podlega także ten podatnik lub płatnik, który nie zawiadamia w terminie właściwego organu o prowadzeniu księgi przez doradcę podatkowego, lub inny podmiot upoważniony do prowadzenia ksiąg w jego imieniu i na jego rzecz. § 4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1-3 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Co ważne, zgodnie z art. 53 § 21 kodeksu księgami są: księgi rachunkowe, podatkowa księga przychodów i rozchodów, ewidencja, rejestr (w tym rejestry VAT), inne podobne urządzenia ewidencyjne, do których prowadzenia zobowiązuje ustawa, a w szczególności zapisy kasy rejestrującej. Ewidencjonowanie sprzedaży przez podmioty zwolnione z VAT - ewidencja sprzedaży Podmioty zwolnione z VAT są zobowiązane do prowadzenia stosownej ewidencji sprzedaży. O obowiązku tym mówi art. 109 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z jego treścią powinna być to ewidencja za dany dzień (nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym). Przychody w tej ewidencji powinny być ujmowane na podstawie dowodów wewnętrznych, sporządzonych po każdym dniu sprzedaży lub ewidencji sprzedaży bezrachunkowej lub raportów z kasy fiskalnej. Co ważne, podmiot zwolniony z VAT nie ma obowiązku prowadzenia rejestrów VAT ani ewidencji sprzedaży w takim wymiarze, jak to robią czynni podatnicy. Jest zobligowany natomiast do prowadzenia ewidencji sprzedaży dla celów podatku dochodowego (np. w formie KPiR - zasady ogólne, podatek liniowy lub ewidencji przychodów - ryczałt). Skutki nieprowadzenia ewidencji sprzedaży przez podmioty zwolnione z VAT Art. 109 ust. 2 ustawy o VAT jasno określa konsekwencje nieprowadzenia ewidencji sprzedaży przez podmioty zwolnione z VAT. Zgodnie z jego treścią w przypadku stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi ewidencji sprzedaży, albo gdy prowadzi ją w sposób nierzetelny, a na podstawie dokumentacji nie jest możliwe ustalenie wartości sprzedaży, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określi, w drodze oszacowania, wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego. Jeżeli nie można określić przedmiotu opodatkowania, kwotę podatku ustala się przy zastosowaniu stawki 23%. Ustawa o VAT w art. 109 wymienia dwa rodzaje ewidencji. Ewidencja uproszczona jest prowadzona przez podatników korzystających z tzw. zwolnienia podmiotowego (tj. zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT). Ewidencja pełna jest zaś prowadzona przez pozostałych podatników. Obowiązku prowadzenia ewidencji dla celów VAT nie mają jedynie: ■ rolnicy ryczałtowi (art. 117 pkt 2 ustawy o VAT) oraz ■ podatnicy wykonujący wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo od podatku VAT; podatnicy ci nie korzystają bowiem ze zwolnienia podmiotowego, w konsekwencji nie są obowiązani do prowadzenia ewidencji uproszczonej, a jednocześnie nie są obowiązani do prowadzenia ewidencji pełnej (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 lutego 2017 r.; 3063-ILPP1- Ewidencja uproszczona Ewidencja uproszczona to inaczej ewidencja sprzedaży za dany dzień. Musza ją prowadzić podatnicy korzystający z tzw. zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT. Przepisy nie określają wzoru ewidencji uproszczonej, lecz jedynie dane, jakie muszą wynikać z tej ewidencji. W konsekwencji podatnicy mają bardzo dużą swobodę w jej prowadzeniu. Dozwolona jest w związku z tym każda forma ewidencji uproszczonej, z której wynika data oraz wartość dziennej sprzedaży oraz w której zapisy są dokonywane nie później niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. W celu ułatwienia ustalenia momentu ewentualnej utraty prawa do zwolnienia podmiotowego wskazane jest, aby wartość sprzedaży była wykazywana w ewidencji nie tylko w ujęciu bieżącym, ale również w ujęciu narastającym. W ramach ewidencji uproszczonej podatnicy powinni wykazywać sprzedaż. Z przepisów nie wynika, aby miała to być wyłącznie sprzedaż, która byłaby opodatkowana, gdyby nie fakt korzystania przez podatnika ze zwolnienia podmiotowego. W konsekwencji w uproszczonej ewidencji należy wykazywać również sprzedaż zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT albo na podstawie przepisów rozporządzenia w sprawie zwolnień od VAT. Podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego, u których występują dwa rodzaje sprzedaży (tj. sprzedaż uwzględniana przy ustalaniu prawa do zwolnienia podmiotowego oraz sprzedaż nieuwzględniana przy ustalaniu tego prawa), powinni prowadzić ewidencję uproszczoną z podziałem na te dwa rodzaje sprzedaży. Podkreślić należy, że ewidencja uproszczona nie będzie przesyłana w ramach nowego pliku JPK_VAT. Prowadzący tę ewidencję podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego nie są również, co do zasady, obowiązani do składania deklaracji VAT (nie jest to jednak zasada bezwzględnie obowiązująca). W konsekwencji podatnicy prowadzący ewidencję uproszczoną najczęściej nie będą mieli obowiązku przesyłania nowego pliku JPK_VAT. Pełna ewidencja VAT W ramach nowego pliku JPK_VAT będzie przesyłana ewidencja, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, a więc tzw. pełna ewidencja VAT. Obowiązek jej prowadzenia dotyczy wszystkich podatników, z wyjątkiem: 1) podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT (tj. rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień – z 2018 r. poz. 701 ze zm.) oraz 2) podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT (czyli korzystających z tzw. zwolnienia podmiotowego). Dane wykazywane w ewidencji VAT W stanie prawnym obowiązującym do 30 września 2020 r. nie istnieją przepisy określające szczegółowy zakres danych zawartych w ewidencji VAT. W art. 109 ust. 3 ustawy o VAT ogólnie jest jedynie wskazane, że ewidencja VAT powinna zawierać dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej. Od 1 października 2020 r. będzie inaczej. Co prawda w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT nadal ogólnie określona będzie wymagana treść ewidencji VAT, jednak będzie obowiązywać również rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach i w ewidencji, które będzie określać szczegółowy zakres danych zawartych w ewidencji. Od 1 października 2020 r. ewidencja pełna powinna zawierać w szczególności dane dotyczące: Rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku Kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego Kontrahentów Dowodów sprzedaży i zakupów Czytaj więcej: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją. Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL Kup licencję Zarówno w JPK_V7M jak i w JPK_V7K należy podawać oznaczenia dla niektórych towarów usług, procedur i dowodów (od 1 lipca 2021 r. mamy w tym względzie istotne zmiany). Od dnia 1 lipca 2021 r. zmieniono niektóre oznaczenia w JPK_VAT - dlatego warto zapoznać się ze stanem aktualnym: 1. Oznaczenia niektórych dostaw towarów/usług od 1 lipca 2021 r. • GTU_01 - dostawa napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, piwa oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (CN od 2203 do 2208), • GTU_02 - dostawa towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT ( benzyn silnikowych), • GTU_03 - dostawa olejów opałowych nieujętych w GTU_02, olejów smarowych i pozostałych olejów (CN od 2710 19 71 do 2710 19 83 i CN od 2710 19 87 do 2710 19 99, z wyłączeniem smarów plastycznych zaliczonych do kodu CN 2710 19 99), olejów smarowych (CN 2710 20 90) oraz preparatów smarowych (CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją), • GTU_04 - wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, • GTU_05 - odpadów - wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT (np. wraki przeznaczone do złomowania inne niż statki i pozostałe konstrukcje pływające), • GTU_06 - urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7, 8, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy, a także folii typu stretch określonej w poz. 9 tego załącznika, • GTU_07 - pojazdów oraz części (CN od 8701 do 8708), • GTU_08 - metali szlachetnych oraz nieszlachetnych - wyłącznie określonych w poz. 1 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy o VAT, • GTU_09 - produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych - wyłącznie objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne, • GTU_10 - budynków, budowli i gruntów oraz ich części i udziałów w prawie własności, w tym również zbycia praw, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT (np. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste), • GTU_11 - w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2021 r. poz. 332 i 1047), • GTU_12 - o charakterze niematerialnym - wyłącznie: doradczych, w tym doradztwa prawnego i podatkowego oraz doradztwa związanego z zarządzaniem tj: PKWiU w zakresie rachunkowości i audytu finansowego (PKWiU prawnych (PKWiU zarządczych (PKWiU firm centralnych (PKWiU marketingowych lub reklamowych (PKWiU badania rynku i opinii publicznej (PKWiU w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU 72) oraz w zakresie pozaszkolnych form edukacji (PKWiU • GTU_13 - transportowych i gospodarki magazynowej (PKWiU 2. Oznaczenia dowodów sprzedaży od 1 lipca 2021 r. • RO - w przypadku dokumentu zbiorczego wewnętrznego zawierającego informację o sprzedaży z kas rejestrujących, • FP - w przypadku faktury do paragonu, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy o VAT, • WEW - w przypadku dokumentu wewnętrznego (np. przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, dokument zbiorczy dotyczący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieewidencjonowanej na kasie rejestrującej). 3. Oznaczenia dowodów zakupu od 1 lipca 2021 r. • MK - w przypadku faktury wystawionej przez podatnika będącego dostawcą lub usługodawcą, który wybrał kasową metodę rozliczeń (określoną w art. 21 ustawy o VAT), • VAT_RR - w przypadku faktury VAT RR (o której mowa w art. 116 ustawy o VAT), • IMP - w przypadku importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT, • WEW - w przypadku dokumentu wewnętrznego (np. dokonanie rocznej korekty podatku naliczonego w związku ze zmianą współczynnika odliczenia VAT). 4. Oznaczenia procedur szczególnych od 1 lipca 2021 r. • WSTO_EE - wewnątrzwspólnotowa sprzedaż na odległość towarów, które w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium kraju, oraz świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju - należy stosować od rozliczenia za styczeń 2022 r. (w JPK_VAT za lipiec-grudzień 2021 r. zamiast "WSTO_EE" należy stosować "EE"), • IED - gdy podatnik ułatwia, poprzez użycie interfejsu elektronicznego, dokonanie: 1) sprzedaży na odległość towarów importowanych w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 150 euro, 2) wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość lub dostawy towarów na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem (na terytorium Unii Europejskiej przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej). Oznaczenie IED należy stosować, jeżeli podatnik nie stosuje szczególnej procedury unijnej OSS lub procedury IOSS, a miejscem dostawy jest terytorium kraju. Oznaczenie to będzie należało stosować od rozliczenia za styczeń 2022 r. • TP - istniejące powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT (tj. relacje występujące między podmiotami powiązanymi) - oznaczenia tego nie stosuje się w przypadku dostaw towarów oraz świadczenia usług, gdy powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego, lub ich związkami, • TT_WNT - wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów dokonane przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, • TT_D - dostawa towarów poza terytorium kraju dokonana przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, • MR_T - świadczenie usług turystyki opodatkowane na zasadach marży, • MR_UZ - dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowana na zasadach marży, • I_42 - wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import), • I_63 - wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import), • B_SPV - transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowany VAT, • B_SPV_DOSTAWA - dostawa towarów oraz świadczenie usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon (zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy o VAT), • B_MPV_PROWIZJA - świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowane VAT. Od 1 stycznia 2023 r. podatnicy będą mogli tworzyć grupy VAT. Z artykułu dowiesz się czym jest grupa VAT i jakie korzyści daje jej utworzenie; jakie warunki muszą być spełnione by taka grupa mogła powstać; z jakimi problemami praktycznymi musisz się zmierzyć przy tworzeniu grupy VAT. Wpis zaktualizowany o zmiany wprowadzone od 1 lipca 2022 r. Od kiedy możemy tworzyć grupy VAT? Przepisy o grupie VAT wprowadzone zostały w ramach Polskiego Ładu. Regulacje dotyczące grup VAT miały wejść w życie od 1 lipca 2022 r. Niemniej przepisami ustawy z dnia 8 czerwca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową przesunięto ten termin na 1 stycznia 2023 r. A zatem dopiero od tego momentu będzie można formalnie taką grupę utworzyć. Grupa VAT polega na połączeniu kilku podmiotów w jednego podatnika VAT. Prawnie są to dalej odrębne podmioty. Jednak dla potrzeb VAT traktuje się ich jako jednego podatnika. Transakcje wykonywane przez członków grupy VAT Istotą grupy VAT jest to, że transakcje pomiędzy członkami grupy nie podlegają opodatkowaniu (art. 8c ust. 1 ustawy o VAT). Dopiero jeśli któryś z członków grupy wykona usługę lub dokona dostawy na rzecz podmiotu spoza grupy, to traktuje się to jako czynność wykonaną przez grupę (art. 8c ust. 2 ustawy o VAT). Jeżeli któryś z członków grupy zakupi towar lub usługę od podmiotu spoza grupy, to przyjmuje się, że zakupu dokonała grupa VAT (art. 8c ust. 3 ustawy o VAT). Jakie korzyści daje grupa VAT? Dzięki utworzeniu grupy VAT możemy osiągnąć zarówno korzyści podatkowe (zmniejszenie obciążenia podatkiem VAT) jak i administracyjne (poprzez zmniejszenie ilości transakcji podlegających zaraportowaniu oraz udokumentowaniu). Niższy podatek VAT Mamy 4 podmioty z branży medycznej, które wykonują głównie działalność leczniczą podlegającą zwolnieniu z VAT. Do tego powołaliśmy odrębną spółkę w grupie, która zajmuje się obsługą administracyjną i księgową ww. spółek. Spółka za tę obsługę wystawia na rzecz ww. spółek fakturę z 23% VAT. Podmioty wykonujące działalność medyczną albo nie odliczają tego VAT albo przysługuje im odliczenie jedynie częściowe. Grupa jako całość ponosi więc koszt VAT, którym obciążana jest sprzedaż spółki wykonującej czynności administracyjne i księgowe. Po utworzeniu grupy VAT, czynności tej spółki nie będą obciążone VAT. Co może okazać się korzystne podatkowo. Należy zwrócić uwagę, że w podanym przykładzie sprzedaż spółki administracyjnej nie zostanie obciążona VAT – i mamy tutaj oczywistą korzyść podatkową. Pamiętajmy jednak, że skutkiem utworzenia takiej grupy będzie również zmniejszenie kwoty odliczanej przez tę spółkę. Spółka administracyjna w celu realizacji czynności na rzecz innych spółek dokonuje zakupu towarów (np. laptopy, biurka) bądź usług (wynajem lokalu, zakup licencji na oprogramowanie). Dotychczas jej sprzedaż opodatkowana była wg 23% stawki VAT. A zatem w związku z tymi zakupami odliczała 100% podatku naliczonego. Po utworzeniu grupy, spółka ta wykonuje na rzecz członków grupy czynności niepodlegające VAT. Wydaje się, że w takim przypadku konieczne jest przyjęcie, że zakupy tej spółki, powiązane są ze sprzedażą członków grupy. Może to oznaczać, że spółka ta nie odliczy VAT albo odliczy go jedynie w części. Przy obliczaniu korzyści związanych z utworzeniem grupy VAT pamiętaj więc by uwzględnić również zmiany w zakresie przysługującego odliczenia VAT. Wydaje się, że najwyższe korzyści osiągniemy wtedy, gdy taka spółka administracyjna będzie miała dużo kosztów bez podatku VAT (np. wydatki pracownicze lub zakupy na zwolnieniu z VAT). Korzyści administracyjne Wskazałem, że korzyścią z utworzeniu grupy VAT jest również zmniejszenie ilości transakcji podlegających zaraportowaniu oraz udokumentowaniu. Transakcji realizowanych między członkami grupy VAT nie uwzględniamy bowiem w JPK. Nie dokumentujemy ich również fakturą. To może się okazać korzystne w szczególności, gdy między spółkami dochodzi do wielu wzajemnych obciążeń i są wątpliwości czy należy je udokumentować fakturą czy notą. W przypadku transakcji między członkami grupy VAT takich wątpliwości nie będzie (wystawiamy noty bez VAT). Jakie warunki muszą być spełnione do utworzenia grupy VAT? Istotne powiązania między członkami grupy Grupę VAT mogą utworzyć podmioty powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie. Wszystkie rodzaje powiązań muszą być spełnione łącznie w momencie utworzenia grupy oraz nieprzerwanie przez okres, w jakim ta grupa posiada status podatnika. Powiązania finansowe Podatników uważa się za powiązanych finansowo (art. 15a ust. 3 ustawy o VAT) jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50%: udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub prawa do udziału w zysku – każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy. Powiązania ekonomiczne Podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie (art. 15a ust. 4 ustawy o VAT), jeżeli: przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT. Powiązania organizacyjne Podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli: prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, lub organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu. Jak formalnie zakłada się grupę VAT? Konieczność wybrania przedstawiciela grupy Przy tworzeniu grupy VAT konieczne jest wybranie jej przedstawiciela. Reprezentuje on grupę VAT w zakresie praw i obowiązków tej grupy. Do jego obowiązków należy złożenie zgłoszenia rejestracyjnego dla grupy VAT; składanie do naczelnika urzędu skarbowego zgłoszenia o wszelkich zmianach skutkujących naruszeniem warunków do uznania grupy VAT za podatnika; w razie chęci przedłużenia istnienia grupy VAT, przedstawiciel składa nową umowę do naczelnika urzędu skarbowego; po utracie statusu podatnika przez grupę, przedstawiciel może dokonywać ewentualnych korekt rozliczeń za okresy kiedy grupa VAT była podatnikiem. Ponadto organem podatkowym właściwym dla grupy jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla przedstawiciela grupy VAT (art. 3 ust. 7 ustawy o VAT). Co ważne, za ewentualne zaległości podatkowe w VAT odpowiada nie tylko przedstawiciel, lecz każdy z członków grupy VAT solidarnie (art. 8e ustawy o VAT). Umowa o utworzeniu grupy VAT Ustawa o VAT wymaga zawarcia umowy o utworzeniu grupy VAT (art. 15a ust. 1 ustawy o VAT). Umowa taka musi zawierać co najmniej (art. 15a ust. 10 ustawy o VAT): nazwę grupy VAT z dodatkowym oznaczeniem „grupa VAT” lub „GV”; dane identyfikacyjne podatników tworzących grupę VAT, w tym dane dotyczące oddziału w przypadku podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, oraz wysokość kapitału zakładowego każdego z tych podatników; wskazanie przedstawiciela grupy VAT, wyznaczonego spośród jej członków; dane identyfikacyjne udziałowców (akcjonariuszy) i wysokość ich udziału w kapitale zakładowym podatników tworzących grupę VAT, posiadających ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników; wskazanie okresu, na jaki grupa VAT została utworzona, nie krótszego niż 3 lata. Złożenie zgłoszenia rejestracyjnego Przedstawiciel grupy VAT musi złożyć zgłoszenie rejestracyjne. Dołącza do niego umowę o utworzeniu grupy (art. 96 ust. 3b ustawy o VAT). Obecnie trwają prace legislacyjne nad nowy wzorem formularza VAT-R, w którym przewidziano opcję zaznaczenia, iż zgłoszenie dotyczy grupy VAT. Tutaj znajdziesz projekt rozporządzenia zmieniającego wzór formularza VAT-R, który ma obowiązywać od 1 lipca 2022 r. Od kiedy grupa VAT nabywa status podatnika? Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego zweryfikuje, że nie są spełnione warunki do uznania grupy za podatnika, to odmawia rejestracji. Jeżeli natomiast są one spełnione, to oczywiście rejestruje grupę jako podatnika. Grupa nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, jednak nie wcześniej niż w dniu rejestracji grupy przez organ podatkowy. Nowy NIP grupy i rejestracja do VAT członków grupy Jeżeli grupa VAT zostanie zarejestrowana jako podatnik VAT, to członkowie grupy VAT z urzędu są wykreślani z rejestru podatników VAT (art. 96 ust. 7ba ustawy o VAT). Nie będą więc oni widnieć na białej liście jako podatnicy. Podatnikiem będzie wyłącznie grupa VAT. Ważne jest więc żeby poinformować kontrahentów o takich zmianach. Co więcej, w celu zarejestrowania grupy jako podatnika VAT, konieczne wydaje się również złożenie zgłoszenia o nadanie NIP grupie. Będzie ona bowiem funkcjonowała na gruncie VAT jako odrębny podatnik. Co z rachunkami ujawnionymi na białej liście? Należy pamiętać, że grupa VAT to instytucja funkcjonująca wyłącznie na gruncie VAT. Podmioty tworzące grupę, w sensie prawnym, w dalszym ciągu są niezależne. Również rachunki firmowe nie będą otwierane dla grupy VAT, lecz dla każdego członka grupy odrębnie. Na szczęście przewidziano regulację, że dotychczas zgłoszone do białej listy przez członków grupy rachunki firmowe, po utworzeniu grupy zostaną ujawnione w wykazie jako rachunki tej grupy. Nie trzeba więc w tym zakresie dokonywać żadnych zgłoszeń. Istotne wyzwania przy funkcjonowaniu grupy VAT Fakturowanie Trzeba pamiętać, że po utworzeniu grupy tylko ta grupa jest podatnikiem. W związku z wprowadzeniem grup VAT nie przewidziano żadnych szczególnych regulacji dotyczących fakturowania. Niemniej skoro podatnikiem jest grupa, to faktury sprzedażowe powinny być wystawiane z danymi grupy (np. ABC grupa VAT). To samo dotyczy faktur zakupowych. Po utworzeniu grupy każdy z jej członków powinien poinformować swoich dostawców, że od momentu rejestracji do VAT grupy faktury mają być wystawiane na grupę. Kasy fiskalne W przypadku sprzedaży ewidencjonowanej za pomocą kasy rejestrującej, na paragonie ujawnione są dane sprzedającego, w tym jego NIP. W razie utworzenia grupy konieczna wydaje się również zmiana tych danych w kasach fiskalnych. Należy więc zweryfikować w serwisie czy tego typu modyfikacje w posiadanych kasach są możliwe. Wspólny JPK Od momentu utworzenia grupy jej członkowie nie składają JPK. To grupa, jako podatnik, składa JPK dotyczący wszystkich transakcji sprzedażowych i zakupowych dokonanych przez jej członków. Konieczne jest zatem opracowanie oprogramowania, które będzie wstanie pobrać odpowiednie dane z systemów członków grupy tak, aby mogły one zostać zaraportowane. Taki JPK powinien wysyłać do urzędu skarbowego przedstawiciel grupy. Proporcja odliczenia Dużym wyzywaniem w przypadku grup VAT może okazać się kwestia obliczania proporcji odliczenia. Grupę mogą bowiem utworzyć podmioty dokonujące sprzedaży podlegającej VAT, zwolnionej z podatku oraz niepodlegającej opodatkowaniu, odliczające VAT przy zastosowaniu proporcji. Przepisy wymagają przy tym by proporcję liczyć odrębnie dla każdego członka grupy (art. 90 ust. 10c ustawy o VAT). Jednocześnie nie wskazują jak to dokładnie zrobić. Wydaje się, że przy odliczaniu VAT zawsze w pierwszej kolejności powinniśmy sprawdzić do jakiego rodzaju sprzedaży one służą. (dającej prawo do odliczenia czy nie). Na tym etapie nie ma znaczenia, który z podmiotów z grupy dokonał zakupu i który dokonuje sprzedaży. Dopiero jeśli nie możemy takie bezpośredniej alokacji dokonać, to stosujemy proporcję ustaloną dla danego członka grupy VAT (pod warunkiem, że zakup służy sprzedaży dokonywanej wyłącznie przez niego). Jeśli natomiast mamy sprzedaż, której nie możemy alokować bezpośrednio do danego rodzaju sprzedaży i jednocześnie jest to zakup powiązany ze sprzedażą kilku podmiotów z grupy, to konieczne jest zastosowanie proporcji uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego (art. 90 ust. 10d ustawy o VAT). Obowiązek ewidencjonowania transakcji między członkami grupy VAT Mimo że transakcji między członkami grupy VAT nie dokumentujemy fakturą ani nie wykazujemy w JPK, to nie jest tak, że zupełnie możemy o nich zapomnieć. 🙂 Ustawodawca przewidział obowiązek uwzględniania tych transakcji w specjalnie w tym celu prowadzonej ewidencji (art. 109 ust. 11g ustawy o VAT). Przy czym na mocy art. 20 pkt 3 ustawy z dnia 8 czerwca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 30 czerwca 2023 r. ewidencja ta ma być prowadzona w formie elektronicznej oraz przekazywana na wezwanie organu w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania. Natomiast od 1 lipca 2023 r. ewidencja ta ma być co miesiąc przesyłana do organów podatkowych (tak jak JPK)! Wynika to ze zmian uwzględnionych w art. 20 pkt 1 lit. b ww. ustawy. Ryzyko podatkowe w razie zmian w grupie Największe ryzyko w przypadku grupy VAT związane jest z ewentualnym przyjęciem przez organ podatkowy, że w trakcie trwania grupy przestała ona spełniać przesłanki do jej uznania za podatnika. Powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne muszą bowiem trwać od momentu zarejestrowania grupy jako podatnika i przez cały czas trwania grupy. Jeżeli nie będziemy świadomi, że takie przesłanki przestaliśmy spełniać, to organ po pewnym czasie może wyrejestrować grupę jako czynnego podatnika VAT. Grupa VAT traci wówczas status podatnika z dniem poprzedzającym dzień wystąpienia tych zmian. 1 sierpnia 2022 r. naczelnik urzędu skarbowego rejestruje grupę VAT. 1 stycznia 2023 r. dokonaliśmy zmian w grupie. Spółka, która dotychczas pełniła funkcje administracyjne na rzecz innych członków grupy VAT, przestała je wykonywać. Zamiast tego realizuje działalność gospodarczą na rzecz podmiotów spoza grupy. W 2026 r. organ podatkowy uznaje, że w wyniku tych zmian, grupa przestała spełniać przesłankę istnienia powiązań ekonomicznych. Przypadek taki może być bardzo problematyczny. Konieczne bowiem będzie skorygowanie wszystkich faktur wystawionych od 2023 r. do 2026 r. i uwzględnienie całej sprzedaży z tego okresu jako sprzedaży dokonanej przez poszczególnych członków grupy VAT (a nie grupy VAT). To samo będzie dotyczyło wszelkich zakupów. Można sobie tylko wyobrażać z jakimi problemami będzie się to wiązało. Pamiętajmy też, że wskazany przeze mnie problem nie musi wynikać z jakichś naszych niedociągnięć lub niewiedzy. Może się przecież też zdarzyć, że organy podatkowe przyjmą odmienną od naszej interpretację przesłanek umożliwiających uznawanie grupy za podatnika VAT. Inne tematy, które mogą Cię zainteresować: Przedsiębiorca, który korzysta ze zwolnienia z VAT celem udokumentowania sprzedaży powinien wystawić fakturę VAT bez zamieszczania stawki VAT. Dokument bez VAT różni się trochę od faktury wystawionej przez czynnego podatnika VAT. Jedną z różnic jest konieczność umieszczenia na dokumencie informacji o podstawie zwolnienia. Od tej zasady występują pewne wyjątki. Na skróty Faktura wystawiona przez podatnika zwolnionego z VAT, a przepisy Ordynacji podatkowejUmieszczenie na fakturze informacji o podstawie zwolnienia z VAT Faktura wystawiona przez podatnika zwolnionego z VAT, a przepisy Ordynacji podatkowej Ordynacja podatkowa w art. 87 par. 1 zawiera zapis, że podatnik prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek wystawić rachunek za dokonaną sprzedaż lub wykonanie usługi jeżeli nabywca zgłosi takie żądanie, a z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury. W tym przypadku należy skorzystać z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (art. 106b). Napisane jest w nim, że podatnik, który rozlicza podatek VAT ma obowiązek dokumentowania sprzedaży towarów lub usług zawsze za pomocą faktur VAT, jeżeli ich odbiorcą jest inna firma, a także na żądanie nabywcy będącego osobą prywatną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Podatnicy, którzy korzystają ze zwolnienia z VAT wystawiają fakturę za każdy raz kiedy otrzymają od odbiorcy żądanie jej sporządzenia. Jeżeli podatnik sprzedał towar/usługę na rzecz osoby prywatnej nieprowadzącej działalności gospodarczej, to ma obowiązek wystawienia faktury na żądanie takiej osoby zawsze wtedy jeżeli żądanie nastąpiło przed upływem 3 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym miała miejsce dostawa towarów, została wyświadczona usługa lub podatnik otrzymał zapłatę w całości lub części. Umieszczenie na fakturze informacji o podstawie zwolnienia z VAT Faktura VAT wystawiona przez podatnika zwolnionego z VAT różni się od zwykłej faktury kilkoma elementami. Te, które powinny obowiązkowo znaleźć się na dokumencie zostały wskazane w art. 106e ust. 1 ustawy o do podatników zwolnionych z VAT odnosi się zapis art. 106e ust. 1 pkt 19. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorca, który zwolniony jest z VAT wystawiając fakturę, ma obowiązek umieścić na niej informację o podstawie zwolnienia z VAT. Występuje kilka możliwości zwolnienia: zwolnienie ze względu na zakres wykonywanych czynności (art. 43 ust. 1) zwolnienie ze względu na szczegółowe przepisy (art. 82 ust. 3) zwolnienie ze względu na nieprzekroczenie limitu wartości sprzedaży w ubiegłym roku podatkowym (art. 113 ust. 1 i 9). W przypadku umieszczania na fakturze podstawy zwolnienia z VAT dobrze jest również przejrzeć zapisy znajdujące się w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie wystawiania faktur. W rozdziale drugim wymienionego rozporządzenia zostały wskazane przypadki, w których faktury mogą zawierać mniejszy zakres danych niż ten określony w art. 106e ustawy o VAT, a także wymieniony został zakres tych danych. Par. 3 pkt 3 zawiera wykaz elementów jakie muszą znaleźć się na fakturze podatnika korzystającego ze zwolnienia ze względu na limit sprzedaży. Dokładna lista znajduje się w pkt. 1. Ważne są zwłaszcza elementy wymienione w lit. od a do g, takie jak: data wystawienia kolejny numer imiona i nazwiska lub nazwy podatnika oraz nabywcy towarów/usług wraz z ich adresami nazwa towaru/usługi miara i ilość dostarczonych towarów lub zakres świadczonych usług cena jednostkowa towaru lub usługi kwota należności ogółem. Pkt. 3 nie wymienia jako obowiązkowego elementu, który nakazywałby umieścić na fakturze: wskazania przepisu ustawy, aktu wydanego na podstawie ustawy, przepisu dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z str. 1, z późn. zm.) lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku Oznacza to, że informacji o podstawie zwolnienia nie trzeba umieszczać na fakturach przedsiębiorców, którzy nie rozliczają się z podatku VAT ze względu na nieprzekroczony limit wartości sprzedaży. Data publikacji: 2021-12-01, autor: FakturaXL

art 109 ust 1 ustawy o vat